Ποιος θα μπορούσε να σκεφτεί την παιδική ηλικία χωρίς να του περάσει από το μυαλό η λέξη παιχνίδι; Το παιχνίδι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παιδικής ηλικίας. Εκτός από αγαπημένη ενασχόληση, το παιχνίδι έχει αναγνωριστεί ως ένας φυσικός τρόπος δημιουργίας σχέσεων, επικοινωνίας και επίλυσης προβλημάτων. Επίσης, φαίνεται πως προσφέρει στα παιδιά σημαντικά αναπτυξιακά οφέλη. Συγκεκριμένα, συμβάλλει θετικά στη γνωστική, σωματική, κοινωνική και συναισθηματική ευημερία των παιδιών. Το παιχνίδι θεωρείται ύψιστης σημασίας για την υγιή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών που δικαίως συμπεριλαμβάνεται στα δικαιώματά τους (Άρθρο 31, Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών Για Τα Δικαιώματα του Παιδιού).

Είδος παιχνιδιού

Υπάρχουν παιχνίδια που προάγουν περισσότερο την ανάπτυξη δημιουργικότητας στα παιδιά, ενώ σε άλλα παιχνίδια τα παιδιά καλούνται να ακολουθήσουν συγκεκριμένες οδηγίες. Τα ‘φυσικά’ παιχνίδια, όπως είναι τα τουβλάκια, οι κούκλες, οι κατασκευές, τα αυτοκινητάκια, συνήθως επιτρέπουν στα παιδιά να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους και να τα αξιοποιήσουν με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά. Αντιθέτως, τα αυστηρώς δομημένα παιχνίδια υποδεικνύουν ένα συγκεκριμένο τρόπο παιχνιδιού, όπου τα παιδιά δεν έχουν την επιλογή να αποκλίνουν από τους κανόνες (πχ. ηλεκτρονικά ή επιτραπέζια παιχνίδια). Τα δυο είδη παιχνιδιών είναι εξίσου σημαντικά και έχουν να προσφέρουν πολλές δεξιότητες στα παιδιά, επομένως προτείνεται η ισορροπία μεταξύ των δυο.

Ο καλύτερος σύμμαχος των γονέων

Η ώρα του παιχνιδιού είναι μια πολύτιμη ευκαιρία για ποιοτική αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ γονέων και παιδιών. Μέσα από το παιχνίδι οι γονείς μπορούν αφενός να κατανοήσουν τον τρόπο που τα παιδιά αντιλαμβάνονται διάφορες καταστάσεις και αφετέρου να διερευνήσουν πως θα αντιδρούσαν κάτω από κάποιες συνθήκες.

Για να ενθαρρύνετε τη συζήτηση μέσω του παιχνιδιού:

      1. Προτιμήστε παιχνίδια όπως οι κούκλες ή διάφοροι σουπερ ήρωες που αγαπούν τα παιδιά σας

      2. Σκεφτείτε διάφορα σενάρια για να εξετάσετε πιθανές συμπεριφορές του παιδιού (πχ. σενάρια όπου ένας ήρωας δέχεται εκφοβιστικά σχόλια ή επιθέσεις, σενάρια όπου ένας από τους πρωταγωνιστές νιώθει μοναξιά, στεναχώρια ή θυμό, πως το αντιμετωπίζει;).

      3. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να βρουν μόνα τους λύσεις και στρατηγικές διαχείρισης ενδεχόμενων προκλήσεων.

      4. Δώστε ανατροφοδότηση όπου χρειάζεται. Ειδικά σε περιπτώσεις όπου τα παιδιά επιλέγουν μη υγιής τρόπους αντιμετώπισης προβλημάτων (πχ. επιτίθεμαι πίσω). Είναι σημαντικό να εξηγήσετε γιατί αυτή η επιλογή δεν είναι η σωστή και να εφοδιάσετε τα παιδιά με αποτελεσματικότερους τρόπους αντιμετώπισης.

Επιπρόσθετα, το παιχνίδι αποτελεί ένα ασφαλές πλαίσιο για τα παιδιά να εκφράσουν τις ανησυχίες τους. Όταν αφιερώνεται χρόνο παιχνιδιού μαζί με τα παιδιά σας είναι πιθανότερο να σας εκφράσουν, είτε έμμεσα είτε άμεσα, τις σκέψεις τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις προσπαθήστε να αποδεχτείτε οποιοδήποτε συναίσθημα κι αν εκφράσει το παιδί δείχνοντάς του θετική υποστήριξη και άνευ όρων αγάπη. Η αφιέρωση ποιοτικού χρόνου και παιχνιδιού με τα παιδιά σας, δεν θα βοηθήσει μόνο στην ουσιώδη σύνδεση μεταξύ σας, αλλά θα προσφέρει στα παιδιά αναμνήσεις ανεκτίμητης αξίας που θα αποτελέσουν αφετηρία για μια ευτυχισμένη ενηλικίωση.

Βιβλιογραφία

Burriss, K. G., & Tsao, L. L. (2002). Review of research: How much do we know about the importance of play in child development? Childhood Education78(4), 230-233.

Hurwitz, S. C. (2002). To be successful--let them play! (For Parents Particularly). Childhood Education79(2), 101-103.